Nəs illərin nəs gəlişi

Nəs illərin nəs gəlişi

Sənə qurban olum,

                               Oy Allahım!

Nədir mənim de, günahım?

Niyə sənə çatmır ahım?

Axı mən də yaratdığın

                                 bir bəndənəm,

Axı mən də sidq ürəkdən

                                 Sənə bəndəm!

Yük altında inləməkdən

                            közə dönüb dilim mənim,

Vahimədən, səksəkədən

                            yata bilmir elim mənim.

Bu nə yükdür,

                         yükləmisən kürəyimə?

Zəhərli ox

                  sancılıbdır ürəyimə!

Bu əzabdan,

                  əziyyətdən qurtar məni,

Bu töhmətdən,

                  xəcalətdən qurtar məni,

Içimdəki qorxunu da

                 çıxart mənim!

O kişnəyən, şahə qalxan

                Qırat mənim,

                Dürat mənim

                Bozat mənim.

Zülfüqar tək qılınc mənim

                Düldül mənim

        Görüm kimdir mənə qənim?

Torpaq mənim

Novraq mənim

              Kəpəz mənim

              Qoşqar mənim

              Şahdağ mənim

Çeşmə mənim, bulaq mənim.

Ağrıdağın zirvəsində

                  yatan qaram,

Qədim yurdum

                Irəvanı unutmaram.

        Koroğlu mən,

        Cavanşir mən

        Babək mənəm,

        Nəbi mənəm.

Arzum budur, bir gün mən də

             doğma yurda tərəf dönəm.

Mən yağını doğrayaram

                           qıyma-qıyma!

Demirəm ki mənə qıyma

Vətənimə qurban canım

Vətən mənim din-imanım.

Təki şuşam azad olsun

Qarabağın qəm karvanı

                      geri dönsün

           Qəm-kədəri kasad olsun!

Mən insanam,

          Insan kimi yaşat məni

Bu amansız dərd yükünü

         kürəyimdən boşalt mənim

Tut qolumdan,

        bir xeyirxah işə göndər

Bacarmasam, apar məni

Asəbi-Kəf ocağında

                        daşa döndər.

Nələr etdi, papaqları

                 boş qalmışlar.

Bir də ora getməz

                 quşlar.

Təmiz hava zəhərləndi

                oldu zəhər

Bir də orda gülməz səhər

Orda axan  bulaqların

Suyu qandı

Köməyini əsirgəmə, ey Yaradan!

Təklənmişik

             tək qalmışıq biz, amandı

***

Min doqquz yüz səksən səkkiz,

              öz sazını qəmlə çaldı

Günahkarlar azad gəzdi

Günahsızlar şəhid oldu

           Yaşadığım Sumqayıtda

Talan oldu elin varı,

Cinayətkar daldalandı

      Özümüzdə araşdırdıq

Taqsızları, günahları.

         Doğma yurddan qovuldular,

Yurdsuz qaldı yurddaşlarım.

Yuvasından perik düşdü

Qaçqın oldu soydaşlarım

          Qarı düşmən!

-Gəl qoyma özünü bilməməzliyə,

O torpaq, o məkan mənim deyilmi?

Dünyanı sohbətlə sözlə bəzəyən,

Dədə Ələsgərim Alim deyilmi?

             Toz-torpağın bizi cana gətirib

             Külək əsib, yel bu yana gətirib

             De, kim səni İrəvana gətirib

             Arpaçayım, Xançobanın deyilmi

Zəhərlə yoğrulub sənin dilin də

Vəhşilik, qəddarlıq olub genində

Mərhəmət, ləyaqət yoxdur dinində,

Göyməscidin din-imanım deyilmi.

           Qürbətdə keçirdim cavan vaxtımı,

           Yadlar viran qoydu gənclik taxtını.

           Görən səndə insan qanı yoxdumu?

           Qarabağım mənim canım deyilmi.

Hər zülmət gecənin bir gündüzü var,

Ən sərt yoxuşun da hamar düzü var.

Bəşər övladının sənə sözü var

Göyçəgölüm adım, sanım deyilmi.

***

Yad etdikcə nəs illəri

Qara qanlar axır mənim

                   damarımdan ürəyimə

Namərd oğlu zərbə vurdu

                  cidov olmuş kürəyimə.

Kaş ki o il gəlməyəydi,

                 nahaq qanlar axmayaydı.

Yurdumuzun körpələri

                əbəs yerə ölməyəydi.

Aman Allah! Həmin gecə,

               yerdən göyə alov qalxdı,

               Tanklar, toplar nərildədi.

               Tüfənglərin təpəsindən tüstü çıxdı.

                           Qulaq batdı,

Silahların nərəsindən!

Taleh bizdən yaman əydi

Mətbəxtdəki günahsıza

                        güllə dəydi.

Viran qalsın yağıların yurdların

Bu torpağa axmayaydı

                     Bu qan gərək

Çəkmək olmur el-obanın

                        Dərd yükünü

Dərd yükünü çəkməyə də

                        dözüm gərək, sağ can gərək!

***

20 Yanvar, 90-cı il,

Qalıb taleyimin qan yaddaşında.

Özüm necə idim, deyə bilmərəm,

Səmti dəyişmişdi adi daşın da,

O, gecə durmuşdu yol ayrıcında,

Ölüm həyat ilə, hicran vüsalla.

Qolları sınmışdı ağacların da,

Bənizi qaçmışdı bağların Allah.

              O gecə yağırdı güllə yağışı,

              Elə bil dünyanın sonu çatmışdı.

              O gecə günahsız xalqıma qarşı,

              Qəddarlıq artmışdı, sitəm artmışdı.

O gecə budaqlar qan ağladılar,

Quşlar səksəkədən yata bilmədi

O gecə atları cidarladılar,

Yolçu mənzilinə çata bilmədi.

            Mənim şirin yuxum ərşə çəkildi,

            Ulduzlar söndülər baxışlarımda.

            Başıma od yağdı, alov töküldü

            Dondu gözlərimdə göz yaşlarım da.

Mənə bu dünyada torpaqdır  əziz,

Gözümdə əridi dağlar, təpələr.

O gecə susmuşdu hayqıran dəniz

Sahildən küsmüşdü şıltaq ləpələr.

            Bakı qan gölünə dönmüşdü gecə,

            Neçə qız batmışdı, ana batmışdı.

            O fidan gülləri əzən cəlladın

            Yırtıcı caynağı qata batmışdı.

Bir nifrət duası oxuyam gərək,

Gündoğan, günbatan duysun səsimi

Namərdə kəfənlik toxuyam gərək,

Qoydu gözlərimdə o həvəsimi.

          O gecə oyandı içimdə qeyrət,

          O gecə açıldı ağzımda dilim.

          Məndən inciməsin ana təbiət

         Qana qan gərəkdi, ölümə ölüm!

Qanın yerdə qalmaz igid qardaşım,

Qəbrin nurla dolsun, ağbirçək ana

Mənim, şəhid bacım, şəhid qardaşım,

Siz vüqar oldunuz Azərbaycana!!!

***

Döydü qapımızı yenə bəd xəbər,

Yenə çiynimizdən asıldı kədər.

Ərlərə yasxana düsəltsin bəşər.

          Torpaq layla çalsın, dağlar ağlasın

          Təbiət başına qara bağlasın.

Ilahi! Dərd olmaz verdiyin qədər

Gör neçə ömrü etdilər hədər.

Hər biri bir igid, bir oğul, bir ər

        Mənim bu günümə ellər ağlasın,

        Təbiət başına qara bağlasın.

Bu qaboy səsindən dəli olmuşam,

Ağlamaqdan yaman günə qalmışam.

Tərpətməyin bulud kimi dolmuşam

          Yolumu gözləyən çöllər ağlasın,

           Təbiət başına qara bağlasın.

Kömək et, Xudaya biz də gün görək,

Verdiyin əzaba tab etmir ürək.

Nə qanlar eyləyir bu qanlı fələk.

              Dərələr çırpınsın, sellər ağlasın,

              Təbiət başına qara bağlasın.

Kim getdi ərlərin haray səsinə

Kim yetdi onların son nəfəsinə

Çal-çarpaz dağ gördüm, dağlandı sinə,

       Çiçəklər saç yolsun, güllər ağlasın

        Təbiət başına qara bağlasın.

***

Min doqquz yüz doxsan birin

              Noyabrın iyirmisi.

Görünməmiş bir hadisə,

                 bir dəhşətli qara xəbər,

                üzdü bizi.

Aman Allah!

         Bu torpağın sinəsində

                Şırım-şırım

Şırımlanan  bu qan nədi

Əngin  səma məhvərindən

               Qopub gəldi.

Bütün göylər yerə axdı

Göyə çatdı yerin ahı.

       Bu dəhşətli faciəni

                 görəmmədi Göy Allahı!

Millətinin qaymaqları,

              Qorxa bilməz oğulları

     Məhv oldular bircə anda

  Təsəllimiz bu oldu ki,

   Onlar üçün yer ayırdıq

              O müqəddəs Xiyabanda

Nə gizlədim,

            Bu əməli edəmməzdi

                           heç bir qənim.

Öz qapazım,

                        Öz başıma dəydi mənim!

***

Min doqquz yüz doxsan iki,

                    Fevralın son günləri.

Illərdən bəri

                     Korun-korun yanan ocaq alışdı.

Qaynayan qazan,

                   qaynadı, daşdı.

Bir günün içində

                  həddini aşdı!

Bu qəmdən əridi,

                 göynədi dağ da

Canlılar perik düşdü

                 Bir hənir duyulmadı

      Yalda, yamacda, təpədə, dağda,

Ocaq əvvəl ətəkdə yandı,

Ətək yana-yana

                    ürək də yandı.

Gör nə qədər günahsız

                sağlam ürək dayandı.

       Bircə günün içində.

Gərdiş tufan görməyib

                    bu ölçüdə, biçimdə

Bir gecənin içində

                   altı yüz on üç nəfər

Günahsız insanları,

O toysuz cavanları

Ləyaqətli qızları,

Həyalı gəlinləri

Südəmər körpələri,

                      Qətlə yetirdilər!-

           Ermənilər vəhşilər!

Kişiləri məhv etdi,

                   Qudurmuş nakişilər.

***

Quldurlar gecə ikən

Xocalıya girdilər

Əllərinə keçəni

Doğradılar, qırdılar

Xış kimi, kotan kimi

Torpağı şumladılar

Arzumu, diləyimi

Hissimi damladılar

Tarixin sinəsinə

Sağalmaz dağ basdılar

Yuxulu körpələrin

Başlarını kəsdilər

Bakirəlik, təmizlik

Əlimizdən alındı

Qeyrətimiz tutulub

Qəfəslərə salındı.

Hansı cəllad, başkəsən

Verdi  “dağıt” hökmünü

Buludlar qan ağladı

Çaylar matəm saxladı

      Xocalı gedən günü.

Göylərin gözü doldu,

Könlümün gülü soldu,

               Torpaq qanla sulandı,

               Yarpaq qana bulandl

               Xocalı gedən günü.

Yada möhtac olanlar

Gözləri ac olanlar

Diz  çöküb alçalanlar

Od vurdular otağa

Beşikdə yandı çağa,

Hikkəm qınında yandı,

Axar sular dayandı

Xocalı gedən günü.

Hamilə qadınları

Nizələrə taxdılar,

Necə ana qəlbini

Yandırdılar, yaxdılar.

Neçə-neçə toy bəyi

Alışdı, yandı, söndü.

Neçə qızın başından

Gəlinlik tacı endi

Atalar yaxşı deyib

Tökülən bir də dolmaz

O toysuz cavanların

Qisası yerdə qalmaz

Oyaqsan eşit qardaş,

Yatmısan oyan, qardaş,

Vətənin keşiyində

         Mərdanə dayan, qardaş!

Illər, əsirlər keçər,

Şölə saçar günəş, ay!

Nəsillərin yadından

Heç vaxt çıxmaz bu haray

Bu haray bir millətin

Yağıya nifrət səsi,

Bu haray yer üzümün

Ən böyük faciəsi!