Dağlar yadıma düşür


Dağlar yadıma düşür
Bir də o yerlərə yolum düşəydi
Sərin çeşmələrdən öpəydim, lələ.
Alma çiçəyini şirin yemliyə,
Qatıb gözlərimə təpəydim, lələ.

Taleh o yerlərə gözəllik yağıb,
Çiçəklər elə bil ütüdən çıxıb.
Güllərin sehrini ovcuma sıxıb
Üstümə, başıma səpəydim, lələ.

Çıxaydım qırxbuğum qıjqıran yala,
Baxdıqca baxaydım el gələn yola.
Yenə o qız ilə girib qolqola,
Otların içində itəydim, lələ!
               
***
Qarabağın qapısına
Cin düyünü vurub bəndə.
Cin düyünü açılmır ki,
Bir yığışıb gedəm kəndə.
                                        Səcdə edəm,
                                           alın qoyam,
Uluların uyuduğu
                           o torpağa.
Gedəm çıxam Ağbulağa,
                       Gözəldağa.
Göy ot üstə yatam bir az
Karvan-karvan duman keçə,
                               sis ələnə.
Güllər üstə seh çilənə.
Yol boyunca cərgələnə, 
                               ağ-qaralı.
Qoyun, quzu sürüləri
Qayalıqda qaqqıldaya 
                              ana kəklik,
Yanmada da çolpaları, fərələri.
Əl çatmayan,
                   ün yetməyən.
Zirvələrə ünüm yetə,
Musa Cəlil baxışıyla
                   başım üstdən
Dəstə-dəstə quşlar ötə.
                  qismət ola,
Elimizin xanım daşı,
Göbəkdaşa bir də baxam.
Sağ əlimi günlük edəm
                             Buzovyaldan,
Babam düşəm yurda baxam!
 
                                ***
Yurd nə gəzir,
Oba köçüb, yurdu qalıb xaraba.
Allı-güllü yaylaqlarda
                Gözə dəymir bir oba.
Axşam-sabah
                Qız-gəlinin qəmzəsiylə
                                   xumarlanan
Diş göynədən bulaqlara
                               kimsə gəlmir
Orğun baxan gözəllərin
                 səhəngləri söykənmirlər
                 bulaqların buz daşına.
Xəyal məni yaman çəkir
                 Güneydəki Qızdaşına.
Hanı,
Bu dağlarda at oynadan
                Tatalların ağsaqqallı
                            Telli Həsən?
Sərxanlının baş biləni
                             Dədə kişi?
Talıbxanlı Şamil dayı
Bilməm kimlər peşkəş etdi.
                         daşnaklara
Zəngəzuru, Bazarçayı?
Ya Rəbb, nə vaxt açılacaq
Maldüzümün, Qızmeydanın
Haylı-küylü  bazarları?
Nə vaxtacan
Qərib-qərib boylanacaq
Uluların məzarları
Niyə məndən qaçır dağlar
Bu həsrətin giziltisi məni dağlar.

             ***
Dağlar məndən üz döndərib inciyib
Incisə də gedənmirəm, neyləyim.
Dərdə dərman buz göndərib, inciyib,
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Yadlar məndən torpaq adlı ov  umdu,
Şair könlüm dözə-dözə ovundu.
Ceyran, cüyür oylağından qovuldu,
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Əlim çatmır yalmanlayan Ağyolu
Viran qaldı bağça yolu, bağ yolu.
Qəribsəyən dağ cığırı dağ yolu
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Bu gərdişdə namərd turur mərd yeri
Peyda olur gündə neçə dərd yeri.
Yetim qalan ocaqdaşı, yurd yeri,
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Ürəyində kin yaşadan “ başçılar”
Arxamızda dayanmayıb qaçdılar.
Əllərimlə sığallanan daş-divar
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Öz odumla özüm yandım içimdə
Kədər olmaz bu ölçüdə, biçimdə.
Gədiklərdə azıb qalan köçüm də
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Mənim sazım qəm üstündə köhlənib
Yaralarım qaysaqlanıb köhnəlib.
Ələsgərin arzuları təklənib,
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Ulu dağlar sağalmaz dağ görübdü
Hansı cəllad bu fərmanı veribdi.
Məzar daşım öz elində qəribdi,
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Gecə yuxum o yerlərə yollanır
Arzubulaq dodağımda ballanır.
Göz görəti oba yanır, el yanır
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Qanlıcanın hər yerində izim var
Üçtəpənin laləsində gözüm var
Bazarçaya deyiləsi sözüm var
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

Ürəyimdə oyalanır bir arzu,
Köhnə arxla gəlib bir də axa  su
Mən dağlara, dağlar mənə tamarzı
Incisə də gedəmmirəm, neyləyim.

***
Ötən gecə səhərəcən
               doğma kənddə oldum yenə
Fikir dühçəm çözələndi
              min xəyala daldım yenə
Eniş, yendim,
            yoxuş çıxdım
Çətinliklə çatdım düzə
           çiçəklərin arasıyla gəzə-gəzə
Gah laləyə, gah nərgizə
Gah süsənə, gah sünbülə
Qönçədəki qızıl gülə
           heyranlıqla  bir də baxdım.
Könlüm kimi viran qalmış
                 yurda baxdım.
Kəsək gördüm daş yerinə
Böcək gördüm quş yerinə
Çatdım kəndin qənşərinə
Elə bildim qılınc gəzdi
                  başım üstə.
Ürəyimə tikan batdı,
                 elim, obam talan olub
Daş qalmayıb daşım üstə.
                Kənddə bir kimsə
                gözümə dəymədi.
Bağların sərin mehi
                üzümə dəymədi.
Hanı həyətdəki
               bedana tut ağacı,
Dolaşıb dünyanın
               əriş-arğacı.
Kərdiş itirib kələfin ucunu
Kimsə boynuna almır suçunu.
Kəndin üzündən, gözündən
               kimsəsizlik yağır.
Evimiz fağır-fağır
              mənə baxır.
Soruşuram:
-Hanı ev damı?
Bəs təndir damının
             təndiri hanı?
Bəs səkil kəhərin
             hörüyü, kəndiri hanı?
Hanı nənəmin
              domagöz palıq nehrəsi
Hanı babamın kətil doğrayan
               Əyriburun dəhrəsi
Hanı qoynunda çörək saxlayan
              evimizin qulaqlı təhnəsi.
Dəstəyi qırılıb qoca dəryazın
               halqası helləsin çalaya düşüb
Bulaqların başı bəlaya düşüb.
                        
                     ***
Üz tuturam mən dağlara
Dağlar, bu yaz, o yaz deyil
Istəyirsən məni qına
Dağlar bu yaz o yaz deyil.

Hanı bülbül gəlmir səsi
Hanı kəklik səngüləsi
Hanı kəndin yaz nəfəsi
Dağlar bu yaz o yaz deyil.

Ağır ellərin var idi
Tutu dillərin var idi.
Qönçə güllərin var idi
Dağlar bu yaz o yaz deyil.

Köçək quşun qayıtmayır,
Diləklərin boy atmayır
Haray məni oyatmayır
Dağlar bu yaz o yaz deyil.

Məni sizdən eylədilər
Yol-irizdən eylədilər
Qanı dizdən eylədilər
Dağlar bu yaz o yaz deyil.

Qoynuna el yollanmayır,
Lalələrin allanmayır
Salatınlar sallanmayır
Dağlar bu yaz o yaz deyil.

Yağan qarın əriməsin
Üstünə yad yeriməsin
Yağıların yarımasın,
Dağlar bu yaz o yaz deyil.

Hanı igid ərlərin
              gəlib Vətən yolunda can qoya
Haqsızlığa, sitəmə
               Bir dəfəlik son qoya!
***
Yenidən baxıram öz kəndimizə
Gözüm baxça gəzir, gözüm bağ gəzir.
Kimin günahıdır görəsən, Allah,
Quldurlar ortada hələ sağ gəzir.

Işə baxan varmı bir düz əməlli,
Günahkar da bəlli, günah da bəlli.
Çoxları dünyanı tutar beş əlli,
Pullular pulsuzdan çox uzaq gəzir.

Torpaq əzabdadır, yer əziyyətdə
Lalələr, nərgizlər o vəziyyətdə.
Aqillər zindanda, mərdlər zülmətdə
Namərdlər dünyada kefi çağ gəzir.

Dünya belə dolur, belə boşalır,
Cinayət eyləyən mükafat alır.
Görənin gözünə naşı mil salır
Min əngəl törədən üzü ağ gəzir.

Yandırır içimi haqsızlıq mənim,
Yadlara qalıbdı çölüm çəmənim.
Ağlamalı gündü ağla Kərəmim,
Aslanlar  yurdunda yalquzaq gəzir.

***
Şirin arzularım qınında qalıb
Həvəsim səngiyir, ilhamim yatır.
Fikrim ana yurdun  yanında qalıb,
Nə harayım çatır, nə ünüm yetir.

Bəlkə də Dikdaşın daşı əriyib,
Səmtini dəyişib bəlkə bulaqlar
Şahgəldi alması yəgin çürüyüb,
Tökülüb dibinə xəzəl yarpaqlar.

Batıb qəm-qüssəyə Tənəzzür dağı,
Gözləri yol çəkir Qızılqayanın
Gəlmir igidlərin səsi, sorağı,
Ömrü gödəlibdi yüz il qayanın.

Hicran pas atıbdı içimdə mənim
Ahımdan sozalır ömrün çırağı.
Ürəyim Vətənim, canım Vətənim,
Ildə qövr eyləyir sinəmin dağı.

Torpağı hərraca qoyan şərəfsiz
Namusdan danışma, qeyrətin yoxdu.
Bir vaxt saxta yolla “hörmət” qazandın
Bu gün el yanında hörmətin yoxdu.

Sənin haqsızlığın daşı əridər
Bu qədər öyünmə, naşısan, naşı.
Böyüyü, kiçiyi saymayan gədə,
Pulsuza pulunu göstərməz kişi.

Elin dar  günündə, yaman günündə
Sən doğma Vətənin yağısı oldun.
 Bəlkə də nə bilim şübhəm də qalmır
Dönüb Hayrapetin dığası oldun.

El malını tıxıb harınladın sən
Səni sarsıtmadı bu haray bu səs.
Bu gün Vətən üçün, bu torpaq üçün
Canıyananlığın əbəsdir, əbəs.

Haramdan kəsb etdin özünə maya
Bəlkə göy yarılıb, göydən düşmüsən.
Nə hörmət gözlədin, nə abır-həya
Kimdən inciməsin, nədən küsmüsən.

Torpağı qorumaq, yurdu qorumaq
Sənin kimilərə asan göründü,
Hünərin çatmayan daşdan yapışdın
Daşa gücü çatan insan göründü.

Sovuşdu fəlakət, səngidi tufan,
Qardaş qırğınına son qoydu Kişi
Millətin yolunda, xalqın yolunda
Böyük zəhmət çəkdi can qoydu Kişi.

O gərgin əməyin halal bəhrəsi,
Bu gün dil-dil ötən Azərbaycandı.
Dünyanı bürüyüb onun haq səsi,
Haqqa sadiq Vətən Azərbaycandı.

***
Yadımdadı bir zaman,
Erməni daşnaqları
              məni tuturdu dilə
Evimi yıxırdılar
             üzümə gülə-gülə
Onlarda elə dil, elə dil varki
Gürzəni yuvadan çıxardar o dil.
Sən gərək o qədər arif olasan,
O yağlı dillərə aldanmayasan.
            amma yanılmışam, çox yanılmışam.
Budur dəllənir Aşot:
-Axper[1],  burda nə var ki,
Gəlin qoşulun bizə
           səs verin səsimizə
O cənnət Qarabağı
           keçirək əlimizə
Bizim olsun o yerlər,
Şuşa, Laçın, Kəlbəcər
          qalın burda kef edin
           nə dağılın, nə gedin!
Biz qardaş olmuşuq,
           aşna olmuşuq.
Sizə toxunmayan
           daşnak olmuşuq.
Dilimiz, dinimiz
           ayrı olsa da,
Siz bizdə biz sizdə
          qonaq olmuşuq.
Bizim tayamızdan
             ot tükənəndə
Sizin qapınıza
             ota gəlmişik
Bizim ocaqların
              odu sönəndə
Sizin ocaqlardan
             od götürmüşük.
Danmıram, arada
             iciklik olub
Onların hamısı 
             tarixdə qalıb.
Bu vaxt kimsə deyir:
-Türkmənçay tələsi quruldu bizə
Budur Kürsü deyir:
O vaxtdan zərbələr vuruldu bizə.
 Cənab arkadı
-Irandan qırxca min erməni gəlir,
Qırxca min erməni nədirki, qardaş?
Zəngəzur, Naxrıban onlara bəsdi.
Onların yurdudu, Kardaş, Qoşundaş
Səfalı yerlərdi, özüm görmüşəm.
Lilpərli bulaqlar, suyu buz kimi,
Qoy gəlib yazıqlar burda cəm olsun!
-Bu vaxt kimsə dillənir:
-Qorxuram buz kimi sulardan içib
Erməni “qardaşlar” sətəlcəm olum
-Yenə kimsə söz atdı:
-Onların gəlməkdə məqsədi nədi
Cənab Arkadı[2]?
-Yazıqlar dilindən, dinindən,
Doğma Vətənindən ayrı düşüblər.
-Bu vaxt dilləndi Səfər:
-Eşidəndə bəd xəbər
           ayağımın altından
           yer də qaçır elə bil.
Vallah, billah inanın
           bu millət millət deyil.
Neçə dəfə əzilib
           ilan başı tək başı.
Bir az  dirçələn kimi
           yenə salır savaşı.
Mənim babam qoruyub
             istədiyin torpağı.
Buna canlı şahiddi!
            Səhəng dağı, Şahdağı
Mənim babam tikdiyi
            məscidi dağıtdınız
Son on ilin içində
          gör neçə dağ uddunuz?
Göyçə kimi mahalı
         eylədiniz Vardeniz
İşıqlını “İşqandağ”
Zəgibasarı “Masis”
Xankəndini dəyişdin,
Ağdərəni, Gəncəni,
Ağbabanı dəyişdin.
Neçə eli obanı
Gülüstanı dəyişdin
Qoy mənim sözlərimi
Sırğa etsin Balayan
Bir bədəndi bir candı
Qarabağ-Azərbaycan

Məndən Qarabağı dedim çox umma!
Yurdumuzun canı Qarabağdadır
Oa yaxın durma, ona toxunma,
Musiqimin xanı Qarabağdadır.

Gəl qanmaz yerinə qoyma özünü
Su töküb söndürmə dostluq közünü
Tanrı kor qoyacaq qızmış gözünü
Elin mərd insanı Qarabağdadı.

Mənə çoxdan bəlli çoxdan tanışsan
Uçmağa can atma, qanadsız quşsan
Vaxt tapıb Vazgenlə bir də danış sən
Allahın Quranı Qarabağdadır.

Qarabağ günəşim, ulduzum, ayım,
Ilkin sevgi payım məhəbbət payım
Qılıncım, qalxanım, kamanım, yayım
Koroğlu meydanı Qarabağdadır.

Qarabağ anamdır, bacımdır mənim,
Qarabağ şirinim, acımdır mənim.
Qarabağ əlçatmaz tacımdır mənim
Kəbəmin bir yanı Qarabağdadır
Hər dərdin dərmanı Qarabağdadır.

***
Yerində  dözmədi Qəhrəman kişi,
Üzünü çevirdi Tatosa sarı
Sizə kim öyrətdi belə yerışı
Çirkin əməllərdən utanın barı

Deyirdin “dostluqdur” mənim istəyim
Üzdə beləymişsən, arxada belə.
Etdiyin pisliyin hansını deyim,
Xəyanət deyilmi qurduğun tələ.

Xəyanət deyilmi bu atmacalar
Kəsdiyin çörəyə, daddığın duza.
Kişisən, kişinin mənliyi olar,
Niyə dönük çıxdın Kürə, Araza.

Niyə  dönük çıxdın səz bu dostluğa
Sənin günahını dənizlər yumaz.
Verdiyin öyüdlə böyüyən dığa
Dostluğu duyammaz, dostu duyammaz.

Niyə utanmadın nər Ələsgərdən
Göyçəni dəyişib Vardenis etdin.
Zori Balayanın “Ocağıyla” sən
Köhnə kilsələrə səcdəyə getdin.

Niyə utanmadın el qınağından
Yenidən çəkilir dağ dağın üstə.
Gül-çiçək toplayıb mənim daşımdan
Səpirsən, satqının alçağın üstə.

Yağılar bu yerə dərd gətirəndə
Göylərin gözündən qan yaş axırdı.
Bu torpaq uğrunda mən itirəndə
Sənin dığaların kefə baxırdı.

Axı sənin deyil bizim Qarabağ,
De hardan yarandı səndə bu arzu.
Zatın qırıq imiş ay peləqulaq
Sənə haram olsun bu hava, bu su.

Nə qanla döyünür sinəndə ürək
Əqidən, məramın nə dəhşət imiş
Sənə qənim olsun o duz, o çörək
Sənin dostluğun da xəyanət imiş!

***
Eşit Aşot eşit Aram,
                yüz il keçə, min il keçə
                bu yerləri unutmaram!
Bura mənim dədə yurdum,
               baba yurdum
Elat yurdum
               oba yurdum
Bu yerlərdə
               igidlərim ad çıxarıb.
Bu torpaqdan qəhrəmanlar
               qənim qovub, yad çıxarıb.
Itiriblər ilim-ilim
Bura mənim doğma yurdum,
                   doğma elim!
Bir də o yerlərə yolum düşəydi...



[1] Axper-qardaş
[2] Arkadı-Qruboyevun adı

Комментарии

Популярные сообщения из этого блога

Sumqayıt haqqında şeirlər

N. Gəncəvinin əxlaqi-etik baxışları

Dayaq olsa