Ömür payı kitabı 1

Ömür payı

Ötüb keçən o günlərə,

O aylara, o illərə,

Dırmaşdığım yamaclara,

Boylandığım dərələrə,

Bir də baxdım.

Zirvəsində qartal gəzən,

Sinəsində qurd ulaşan,

O dağlara,

Gözəllərin qəmzəsiylə

xumarlanan

Bulaqlara

Bir də baxdım…

Göbəyimi burda kəsib Xatın qarı.

Bələyimin əskisini

O bulaqda yuyub anam

Göy otların üstə sərib

Saçlarıma burda mənim

Dağ küləyi sığal verib

Bu dağların cığırında

İlk iməyə başlamışam

Şirin-şəkər nəğmələri,

Çobanların tütəyindən

Ovlamışam, quşlamışam,

Corabımı tərs geyəndə

Yana-yana ağlamışam.

Çarığımın bağlarını

Sümük itə bağlamışam

Çatıları çatmamızdan

Yüyrük asıb yellənmişəm

Ağac atdan yıxılmışam,

Toz içinə millənmişəm.

Üst-başımı tozlu görüb,

Məni yun tək çırpıb anam.

Sapand ilə daş atmışam,

Qonşu qıza dəyib daşım.

Qız anası haray salıb,

Nə bəlalar çəkib başım….

Qurd ürəkli, şir biləkli,

Enli kürək, bığıburma,

Qorxu bilməz,

Geri dönməz

ərkən oldum,

Məhəbbətin qul balası,

erkən oldum

Qonşu qıza düşdü gözüm,

Özüm seçdim, özüm sevdim,

ancaq özüm,

Ona yer ayırdım öz ürəyimdə,

Eşqi dönüb oldu köz ürəyimdə!..

Bir payız səhəri,

toyçular gəldi

Harayçılar gəldi, hayçılar

gəldi

Toybəyi ortada meydan suladı,

Həyət-bacamızı bibim suladı.

«Mirzeyi» çalındı,

Nənəm sındıra-sındıra,

süzə-süzə

Gəlinin alnından öpdü,

başladı sözə:

Anam bacım qız gəlin,

Əl-ayağı düz gəlin,

7 oğul istərəm,

Bircə gözəl qız, gəlin….

Bax beləcə ömür keçib,

Yaş qarıyıb

Gülşənimə qış yeriyib,

Diş tökülüb,

Bel bükülüb,

Şəvə saçlar bəyaz olub

Eşqin gölü

dayaz olub

Baxın, görün nə etmişəm?

6 övlad böyütmüşəm,

14 nəvə,

Mən onları məhəbbətlə

sevə-sevə böyütmüşəm.

Ömrümün baharını pay vermişəm,

oğlum üçün, qızım üçün,

Payızını, qış çağını saxlamışam

özüm üçün.

Gözlərimin nuru qonub,

övladların gözlərinə,

Taqətimi bəxş etmişəm,

qollarına, dizlərinə.

Ömrümü əritmişəm

neçə-neçə ömürə mən.

Alışmışam od olmuşam,

Közərmişəm köz olmuşam,

Çevrilmişəm kömürə mən.

Ömür yolum dərə keçib,

dağ aşıbdır.

Bu dünyanın işinə bax!

Yetmiş yaşım tam olmamış,

Karvan gəlib

aşırıma yığışıbdır.

Bir bədənə bəs eyləmir iki qılça,

Gedib əsa almalıyam.

Qocalığın tufanına tab gətirib

dözmək üçün

Üç qılçalı olmalıyam.

Zəifləmiş gözlərimə

indi eynək taxmalıyam.

Bu dağlara, bu düzlərə, gözəllərə

Şüşələrin arxasından baxmalıyam,

dəhşətə bax!

Ömrümün baharını pay vermişəm

oğlum üçün, qızım üçün,

Payızını, qış çağını saxlamışam

özüm üçün.

Nə tez yetirdi

Bir vaxt dəli könlüm sevdaya düşdü,

Bir mələk ovladı, alovlu gözüm

Eşqimin sədası dünyaya düşdü.

Məhəbbət yolunda qazandım dözüm.

O mələk dönmüşdü şirin bəhməzə,

Bir anlıq gözümdən qoya bilmirdim.

Sevən aşiq gərək tablaşa, dözə,

Onun söhbətindən doya bilmirdim

Gözüm qamaşırdı onu görəndə,

Elə bil üzündə günəş yanırdı.

Şəvə saçlarından birçək hörəndə,

İçimdə məhəbbət alovlanırdı.

Keçdi o məqamlar, keçdi o çağlar,

Dəyişdi dünyanın donu elə bil.

Qaraldı çıraqlar, söndü ocaqlar,

Yetişdi həyatın sonu elə bil.

Saç ağardı, diş töküldü, əl əsdi,

Bel büküldü, diz taqətin itirdi.

Cavanlıq getməyə yaman tələsdi,

Qocalıq özünü nə tez yetirdi?

2009

Mənim arzularım çin oldu qardaş

Xəyal məni çəkir on il əvvələ,

Ölkə nə kökdəydi, millət nə gündə.

Bu hisslər içimdə yaşayır hələ,

Namus nə gündədi, qeyrət nə gündə.

Ağsaqqalsız yerdə, böyüksüz yerdə,

Vallah dönük çıxar qardaşa qardaş.

Göy də qan ağlayar, sızlayar Yer də,

Vətəni duymasa əgər vətəndaş.

Baş alıb gedirdi özbaşınalıq,

Elin sərvətini yad talayırdı.

Nə həya qalmışdı, nə də insanlıq,

Aqili nadanlar tapdalayırdı.

Başı pozulanlar düzü əyirdi,

Naxırçı keçirdi topçu yerinə.

Əlimlə başıma qapaz dəyirdi,

Nahaqdan axırdı qan su yerinə.

Elə bil çönmüşdü hər şey tərsinə,

Köhlən yerişini ulaq gedirdi.

Satqının, alçağın əməlləriylə,

Əldən kənd gedirdi, torpaq gedirdi.

Milləti bəladan, dərddən qurtaran,

Allahın hökmüylə xilaskar gəldi.

Onun gəlişiylə səngidi tufan,

Vətən torpağına ilk bahar gəldi.

Gəldi alqışladı onu el hamı,

Parlaq günəş doğdu Azərbaycana.

Millət ondan aldı gücü, ilhamı,

Millət dəstək oldu dahi insana.

Onu yaradana minnətdarıq biz,

O xalqın yolunda məşələ döndü.

Müstəqillik oldu mübarizəmiz,

Zülmün, zülümkarın çırağı söndü.

Yönümü çevirdim dahi insana,

Onun gəlişiylə göyərdi hər daş.

Taleh sığal çəkdi Azərbaycana,

Mənim arzularım çin oldu qardaş.

2003

Olsun

İstəkli nəvəm Günelə

Balaca olanda tez böyü, dedim,

Boyunu oxşayım, bir az şad olum

Sevindir bu qəmli ürəyi, dedim

Hicran zindanından mən azad olum.

Yaşa gözəl balam, adınla yaşa,

Artıq böyümüsən, a çinar boylum.

Mənim ömür yolum, keçibdi qışa,

Sadiq ol eşqinə, qurbanın olum.

Sevinclə yoğrulsun ömrün hər anı,

Nur qapı açılıb bəxtinə, gülüm.

Batmasın qəlbinə həsrət tikanı,

Bədnəzər baxmasın taxtına, gülüm.

Ulduzlar yolunda dönsün məşələ,

Əsən sərt küləkdən şamın sönməsin.

Sənin xoş günlərin öndədir hələ

Səndən yaradanın üzü dönməsin.

Hörməti, izzəti, namusu, arı,

Uca tut həmişə, ucadan uca.

Çıxmasın əynindən ismət paltarı,

Abırı, həyanı qoyma hərraca.

Mənim qəşəng nəvəm, ay üzlü nəvəm,

Yetiş muradına, şad-xürrəm yaşa.

Sən nurlu çıraqsan, mənsə tüstüyəm,

Heç zaman diləyin dəyməsin daşa.

Bir vaxt istəyimi yellər apardı,

Ay da qan ağladı əngin səmada.

Evin bərəkətin sellər apardı,

Damın dirəkləri qaldı havada.

Həmin faciədən uzağam indi

Nə işrət, nə də kef ovutmur məni

Sizin qarşınızda üzağam indi,

Gəzib dolanıram çölü, çəməni

Qocalıq əlimi sıxsa da, fəqət,

Cavanlıq eşqiylə döyünür ürək

Həmdəmim əzəldən olubdur zəhmət

Zəhmətin qoynunda yaşamışam tək.

Əlinlə sevginə min sığal da çək,

Dilindən süzülən ləl-gövhər olsun.

Hərdən cuşa gəlsin qəlbim dəniz tək,

Qələmim sizlərə qoy sipər olsun.

14.08.2009

Söz

Sözdə hünərə bax, cəsarətə bax,

Məhəbbət qalası alınır sözlə!

Sevdiyin o şikar ahu olsa da,

Tutulub qəfəsə salınır sözlə.

Dodaqdan süzülən bal kimidi söz,

Eşqin qıfılı da sözlə açılar.

Haqqa doğru gedən yol kimidi söz,

Haqdan haqq yoluna şəfəq saçılar.

Söz var deyiləndə qəlbinə yatar,

Söz də var məlhəmdir çarəsiz dərdə.

Söz də var insanı zindana atar,

Bir sözün hökmüylə məhv olar şər də.

Könül sındıran da tikanlı sözdü,

Söz yıxan evləri düzəltmək çətin.

Düzün boy-buxunu əzəldən düzdü,

Əyrini düzəldib düz etmək çətin.

Sənə söz deməyim düz olmaz, gülüm,

Söhbət də sənindi, söz də sənindi.

Əhd- peyman heç vədə pozulmaz, gülüm,

Çox şükür, düz yolla gedirik indi.

Yarın kefini də yaxşı söz açar,

Cəhd edib ayaqlaş bu həyatla sən.

Yöndəmsiz sözlərdən söz özü qaçar,

Sözünü cilala ləyaqətlə sən.

22.01.2010

Oğul, başına dönüm

İstəyimin çarası,

Gözlərimin qorası.

Könlümün bir parası,

Sənsən ömrüm-günüm,

Oğul, başına dönüm.

Çalış elə qız al ki,

O, bizim sevinci, qəmi

Çiynində daşıya bilsin.

Ağsaqqal atanla, ağbirçək anan

Səninlə bu evdə yaşaya bilsin.

1983

Könlümə şer düşüb

Nəvəm Cəlala

Dünyaya göz açdın sən on il öncə,

Dərdimiz, sərimiz döndü sevincə.

Bir başqa gecədir, vallah, bu gecə,

Könlümə şer düşüb.

Sevincdir bu gecə qəlbimə həmdəm,

Yolumu kəsəmməz nə kədər, nə qəm.

Bax elə bu saat, bax elə bu dəm,

Könlümə şer düşüb.

O isti baharlar isidir məni,

Bu şaxtalı qışlar üşüdür məni,

Göydəki mələklər eşidir məni,

Könlümə şer düşüb.

Bu gərdiş məni də yaman ləlitdi,

Mərcan axtarırdım, düşüb ləl itdi.

Öz obam dağıldı, öz elim itdi,

Könlümə şer düşüb.

Harda doğulmuşdum, gör hara gəldim,

Həsrətin əlindən zinhara gəldim,

Nə haraya çatdım, nə kara gəldim,

Könlümə şer düşüb.

Mənim odum hanı, ocağım hanı,

Bəzəkli, qurulu otağım hanı?

Dağlarda gəzdiyim o çağım hanı,

Könlümə şer düşüb.

Qanla yoğruldu, qanla bu torpaq,

Qaldı yağılara o bağça, o bağ.

Kimlər yandıracaq gorumda çıraq,

Könlümə şer düşüb.

On bahar nəfəsli yaşın mübarək,

Payızın mübarək, qışın mübarək.

Təzə başladığın işin mübarək,

Könlümə şer düşüb.

Gələcək sənindir, əzizim Cəlal,

Sənət dünyasında göylərə ucal!

Bacarsan babanı hərdən yada sal

Könlümə şer düşüb.

1993

Ay şirin payım

Nəvəm Turala

Sən gəldin bir dünya sevinc gətirdin,

Elə bil üstümdən dağı götürdün.

Səni tapan kimi, ay şirin payım,

Qəlbimdən kədəri salıb itirdim.

Ayağın bərəkət gətirdi bizə,

Son qoydun, əzizim dərd-sərimizə.

Sənin varlığına şükürlər olsun,

Yenidən qayıtdıq biz özümüzə.

Sən hələ uşaqsan, gözümün nuru,

Hələ seçəmməzsən yağını, yarı.

Həmdəmin beşikdir, bir də oyuncaq,

Sən ki, görməmisən boranı, qarı.

Qəddimi əyibdir el dərdi-səri,

Sənin ovcundadır dünya sirləri.

Kim bilir, bəlkə də sən yazacaqsan,

Hələ yazılmamış şah əsərləri.

Bu gərdiş Əvəzi Lələdağ etdi,

Dərdimi artırıb min budaq etdi.

Sənin bu gəlişin, a körpə quzum,

Könlümün evini çil-çıraq etdi.

Əziz qardaşım

Qardaşım İsgəndərə ithaf edirəm

Könlümün, ruhumun sevincisən sən,

Qəlbimdə əbədi bir incisən sən.

Süfrəmin başında birincisən sən,

Sən mənim həmdəmim, dostum, sirdaşım,

Əziz qardaşım.

Sənsizli günlərim kədərim, qəmim,

Sənsiz dəryalarda qərq olar gəmim.

Şadlıq aləmidir sənli aləmim,

Səninlə seçilməz baharım, qışım,

Əziz qardaşım.

Ömrümün, günümün haylı günləri,

Qonaqlı, qaralı, paylı günləri.

Fərəhli günləri, toylu günləri…

Bu dəmdə əllini haxladı yaşım,

Əziz qardaşım.

Sən Vətən eşqiylə göylərə ucal,

Zəhmətdən ilham al, torpaqdan güc al.

Vaxtında yaşa dol, vaxtında qocal,

Mənim də ağ günlə ağarsın başım.

Əziz qardaşım.

1985

Çörək

Çörək süfrənin tacı,

Elin şanı, şöhrəti.

Çörək Vətənin gücü,

Çörək elin sərvəti.

Bircə qarın çörəyə,

Muzdurluq edib babam.

Düşmənin qapısına,

Çörəyə gedib babam.

Qazancın halalına,

Halal çörək deyiblər.

Şaha baş əyməyənlər,

Çörəyə baş əyiblər.

Çörək elin zəhməti,

Çörək elin qeyrəti.

Gözdən salmaq olarmı,

Belə gözəl neməti.

Dalğalanan zəmidə,

Tükənməz dənim olsun.

Çörəyə xor baxana,

Qoy çörək qənim olsun.

50 yaşım

Dostlar, məndən üz döndərdi,

Karvanını çəkib getdi 50 yaşım.

Məhəbbətin sarayını,

Kərpic-kərpic söküb getdi 50 yaşım.

Gəncliyimin budaq-budaq

Yarpağını töküb getdi 50 yaşım.

Saçlarıma öz əliylə

Qarçiçəyi əkib getdi 50 yaşım.

Əlli ildə nələr çəkib başım mənim.

Açılmayan düyün düşüb

Arzum mənim, əhdim mənim, işim mənim!

Qalmayıbdır daş üstündə daşım mənim.

Sərt ayların, nəhs illərin

Pəncəsindən saldırmışam gəncliyimi,

Güllərin yağışından səpdirmişəm,

İlk eşqimi, səadətimi, dincliyimi.

Dərd saçında

Cızbız kimi qovrulmuşam.

Ələk-ələk ələnmişəm,

Üflənmişəm, sovrulmuşam.

Qılıncını ovxarlayıb

Hücum edib aclıq mənə.

Fəlakətlər caynağından

Sağ çıxmışam dönə-dönə

Belə-belə ömür keçib,

Yaş üstünə yaş gəlibdir,

Payız çıxıb qış gəlibdir.

Yaz gəlibdir, yay gəlibdir,

Hay-haraylar qucağında

Əriyibdir əlli ilim.

Biləyimdən yapışıbdır öz diləyim,

Öz əməlim.

Dağlar mənə arxa olub, kömək olub.

Məni dağla qovuşduran

Zəhmət olub, qeyrət olub, əmək olub.

Mən dağlara güvənmişəm,

Dağ vüqarlı böyümüşəm.

İlk laylamı sular çalıb

Kaman, tarlı böyümüşəm.

Zirvəsində qartal gəzən,

Yaylağına

Karvan-karvan elim köçən,

Bulaqları diş göynədən,

Dərəsində yarpız bitən,

Qayasında min əfsanə,

Nağıl yatan,

Dünya görmüş qoca dağlar!

Qüdrətimi sizdən alıb

Ağ günlərin ağuşuna,

Şeir, sənət ocağına atılmışam.

Ləpə-ləpə yan almışam.

Dostlar, məndən üz döndərdi,

Karvanını çəkib getdi 50 yaşım

Saçlarıma öz əliylə

Qarçiçəyi əkib getdi 50 yaşım.

Nəvələr

Nəvələr çiynimdən asılır

Nənəmin naxışlı xurcunu tək.

Biri qoltuğuma qısılır,

Biri başını sinəmə qoyur

Cüyür balası tək.

Biri nağıl istəyir, biri şeir,

Biri üstümə suallar yağdırır,

«Göydə neçə ulduz var?» -deyir.

Eh! Şirin-şəkər nəvələr!

Mən nələr görmüşəm, nələr,

Aclıq, fəlakət, müharibə,

Sağdan zərbə, soldan zərbə!

Gərdişin amansız oyunlarını

Görmüşəm.

Nadanların önündə

Əyilməmişəm.,

Məğrur gəzmişəm.

Sizin də qarşınızda eniş-yoxuş var!

Külək var, tufan var, qar var, yağış var!

İndidən dözüm yığın canınıza,

Naləsini eşidin bu torpağın,

Böyüyün!

Qovun bu torpaqdan yağıları!

Sağaldın sinəmizə çəkilən dağları!

Eh! Gözəl-göyçək nəvələr,

Qönçə-çiçək nəvələr!

Olsun

Açıq qoy qapını, oğlum, açıq qoy,

Üzümə toxunan yaz nəfəsidir.

Ürəyim bir evdir qoşa qapılı,

Gözlərim o evin pəncərəsidir.

Qoy o pəncərədən baxım dünyaya,

Bəlkə, dünənimi yenidən görüm.

Boylanım günəşə, ulduza, aya,

Səmada nə duman, nə də çən görüm.

Görüm dünyamızda əmin-amanlıq,

Ömrün bütün anı xoş dövran olsun.

Bizdən əl götürsün pislik, yamanlıq,

Gələcək nəsillər firavan olsun.

2006

Olmasın

Yadıma düşür, 60 il qabaq,

Bizi qılınc tək kəsirdi sazaq.

Əli qoynunda, dizi qarnında

qalmışdı anam.

Dərin xəyala dalmışdı anam.

Papaq-papaq qar yağır,

Yağan qarnıma yağır.

-deyirdi anam.

Bacanın yaxasından

Lülə buzlar asılmışdı.

Xəstə nənəm,

Kəfrəm yorğana bürünüb,

Bir küncə qısılmışdı.

Çöldə yox, evdə yox,

Anamın ürəyində

sevinci az, dərdi çox.

Torba dağarcığı

Üzüb getmişdi payız.

Boş təhnəni, tabağı

Qab-qacağı yan-yana

Düzüb getmişdi payız.

Bayırda qar göyərmişdi

Gün işarırdı, göz yaşarırdı.

Evi bürümüşdü aclıq

Eşik çovğun, ev buzxana.

Bayatı deyirdi yazıq ana:

-Kiçik çilə, qan çilə

Kəhər atı qamçıla

Çatdır bizi bahara

Halımıza yan, çilə.

O günlər arxada qalıb,

Tarixə dönüb.

O sərt qışların, hikkəsi sönüb,

Bu gün yağan qar gözəldir,

sevinir uşaqlar.

Qoy arzular, diləklər,

Heç vaxt nakam olmasın.

Uşaqların sevinci,

Şadlığı kəm olmasın!

2007

Eylədin

«Ata-ana haqqı tanrı haqqıdır»

İmkan ola-ola qocalar evinə

Atılan atanın dilindən.

Niyə qorunmadın şərdən, xatadan,